Burn-out: Als je grenzen vervagen en je jezelf verliest

Laatst zei een cliënt tegen me: "Ik wist niet dat je ook burn-out kon krijgen van goed je best doen." Ik moest glimlachen. Want ja, dát is precies wat het is. Burn-out is geen teken van zwakte. Het is een bewijs dat je te lang sterk bent geweest. Dat je, zonder het te merken, jezelf bent gaan vergeten terwijl je de wereld draaiende probeerde te houden.

We leven in een tijd waarin iedereen de ballen in de lucht probeert te houden. Carrière maken, een goede ouder zijn, gezond eten, sporten, sociaal zijn, en oja, ook nog even ontspannen. Succes ermee. Het lijkt alsof het leven een soort survivalshow is geworden, maar dan zonder reclamepauzes.

Wanneer zorgzaamheid een valkuil wordt

Ik weet nog goed hoe ik als oudste kind altijd "de sterke" was. Mijn ouders hadden het zwaar en ik voelde haarfijn aan wat er nodig was. Zonder dat iemand het zei, nam ik de verantwoordelijkheid op me. Een kopje thee brengen voordat iemand erom vroeg. De stilte opvullen als het te stil werd. En vooral: niet lastig zijn. Die patronen? Die neem je mee. Tot je lijf op een dag zegt: "En nu is het klaar."

Dat noemen we parentificatie. Een duur woord, maar wat het betekent is simpel: jij ging voor je ouders zorgen, terwijl zij eigenlijk voor jou moesten zorgen. En dat werkt door. Je wordt de collega die altijd ja zegt. De vriend(in) die altijd beschikbaar is. De ouder die nooit rust neemt. De werknemer die doorgaat terwijl zijn batterij allang rood knippert.

Grenzen stellen: makkelijker gezegd dan gedaan

Grenzen stellen, dat klinkt lekker assertief, toch? Alsof je met een bordje in je hand op de stoep staat: “Tot hier en niet verder.” Maar in werkelijkheid voelt het eerder alsof je een bom moet ontmantelen. Wat als ze boos worden? Of me zwak vinden? Of me niet meer aardig vinden?

Ik weet nog dat ik ooit tegen een opdrachtgever zei: “Nee, dat ga ik niet doen.” Mijn hart bonsde in m’n keel, ik voelde me alsof ik op het punt stond om van een klif te springen. En weet je wat er gebeurde? Niks. Geen donder. Sterker nog: ik kreeg respect. “Wat goed dat je je grens aangeeft.” Hè? Wat? Sindsdien ben ik blijven oefenen. En geloof me, het went. Een beetje zoals broccoli leren eten: eerst bitter, later best te doen.

Zelfzorg: meer dan een geurkaars

Zelfzorg is tegenwoordig een hip woord. Denk aan wellness, klei-maskertjes en yoga op Ibiza. Maar de zelfzorg waar ik het over heb, is van een ander kaliber. Het gaat om jezelf serieus nemen. Luisteren naar dat stemmetje dat al maanden fluistert: "Ik trek dit niet meer."

Echte zelfzorg is lef. Durven voelen wat je liever onderdrukt. Nee zeggen als iedereen ja zegt. Zelfs offline gaan in een wereld die altijd aan staat. Het is weten wanneer je moet stoppen, ook als je hoofd zegt: “Nog even door.”

Systemisch werk: zicht op het grotere plaatje

Bij Hoop Inzicht kijken we naar het hele systeem waarin je leeft. Familie, werk, relaties, alles hangt met elkaar samen. We zoeken niet naar de schuldige, maar naar het patroon. Want vaak is het niet dat ene project op werk dat je opbreekt, maar de overtuiging dat jij altijd beschikbaar moet zijn.

We stellen vragen als: Waar in je gezin van herkomst werd jij gezien? Wanneer leerde je dat jouw behoefte er niet toe deed? En hoe speelt dat nu nog mee? Zo ontdek je dat die burn-out niet zomaar uit de lucht komt vallen. Het is een wake-upcall. En geloof me, die komt altijd op tijd. Al voelt het niet zo.

Herken je jezelf?

Misschien voel je het ook. Dat knagende gevoel dat je geleefd wordt. Dat je al weken moe wakker wordt. Dat je soms hoopt dat iemand anders even je leven overneemt. En misschien herken je je in wat ik deel. Zo ja: welkom. Je bent niet alleen.

Ik weet hoe het voelt om uitgeblust te zijn, om te twijfelen aan jezelf, om te zoeken naar wie je eigenlijk bent. En ik weet ook: er is een weg terug. Een weg naar jezelf. Naar rust. Naar helderheid. Naar kracht, maar dan eentje die niet ten koste van je gaat.

Tijd voor een nieuwe stap?

Als je voelt: hier wil ik wat mee, weet dan dat je welkom bent. Niet perfect. Niet "hersteld." Gewoon zoals je nu bent. We kunnen samen kijken waar jij staat, waar je vandaan komt en vooral: waar je naartoe wilt.

Bel me, mail me. Of stuur een rooksignaal. Maar doe iets. Want je verdient het om weer op adem te komen.

www.hoopinzicht.nl – Waar herstel begint met inzicht